begroting 2019

Vitaal en Sociaal

Leren, ontwikkelen en werken

De thema`s

Producten per thema

Nr.

Thema

product

1.4

Leren, ontwikkelen en werken

Participatie

Sociale werkvoorziening

Schuldhulpverlening

Reïntegratie

Wet BUIG en overige regelingen

Bijzondere bijstand

BredaPas

Kwetsbare groepen

Thema  1.4:

Leren, ontwikkelen en werken

Wat willen we bereiken

De groei van de economie zet verder door. De kans voor Bredanaars om daarvan te profiteren door het vinden van een baan is groot. Iedereen kan iets en mag van ons verwachten dat we helpen bij het zo snel mogelijk onafhankelijk worden van een bijstandsuitkering. De beste invulling hiervoor is zoveel mogelijk mensen aan het werk in een reguliere baan. Wie (nog) niet kan werken, doet mee naar vermogen, werkt aan zijn ontwikkeling en levert een (maatschappelijke) bijdrage aan de stad.

We vragen mensen met een bijstandsuitkering om een passende tegenprestatie van 20 uur in de week. In 2019 lanceren we deze aanpak.

We gaan de vrijblijvendheid die we tegen komen nadrukkelijker aanpakken, vanuit het perspectief dat iedereen iets kan en voor de meeste inwoners werken een reëel toekomstperspectief is. Het is aannemelijk dat hierdoor het aantal klachten en bezwaren kan oplopen.

Werken loont is het uitgangspunt in onze keuzes. Deze vertalen we door naar alle maatregelen die we nemen om mensen uit te laten stromen naar werk én de ondersteunende bijzondere bijstand-regelingen.

We willen het aantal inwoners terugdringen, dat in armoede leeft en/of niet mee kan doen. We ondersteunen waar dit niet lukt, met speciale aandacht en ondersteuning voor kinderen die niet mee kunnen doen.

We zijn geïnspireerd door de Rotterdamse aanpak om mensen uit de bijstand te halen. We maken er de Bredase methode van. Ons doel is 1.000 mensen minder in de bijstand op 1 januari 2021. We streven eind 2019 naar een uitstroom van bijstand naar werk van 500 mensen. In 2020 willen we nogmaals 500 mensen van bijstand naar werk laten stromen.

Het bedrijfsleven is onze belangrijkste klant om mensen in de bijstand aan een baan te helpen. Dit geldt voor de grote werkgevers, maar zeker ook voor de sterk lokaal gewortelde midden- en kleinbedrijven.

Het ontbreken van nieuwe instroom in de Wsw betekent dat de Wsw-populatie daalt en steeds ouder wordt. Bovendien wijzigt de samenstelling van de doelgroep Wsw. Er blijven relatief meer mensen met een zwakkere gezondheid in de Wsw achter. Door de jaarlijks oplopende korting op de Wsw-Rijkssubsidie zal het verschil tussen de loonkosten en de subsidie (verder) toenemen. In het meerjarenperspectief lijkt er vanaf 2020 een geleidelijke verbetering op te treden. Vanaf dat moment zal de subsidiedaling tot stilstand zijn gekomen.

Wat gaan we er voor doen

De werkloosheid daalt.  Voor het eerst sinds jaren is dit herstel te vertalen in daling van het aantal mensen dat een beroep doet op bijstand. Om deze trend stevig te borgen, zetten we ook in 2019 extra in op mogelijkheden voor versnelling in uitstroom naar werk, met de Businesscase Aan de slag in Breda. Projecten om nog meer mensen uit de bijstand naar werk te begeleiden. Een continue impuls met gerichte acties om in 2019 de ingezette daling verder door te zetten. Hiervoor trekken we succesvolle en bewezen effectieve aanpakken aan en spelen in op kansen voor slimme verbindingen tussen economische en sociale opgaven.

We nemen barrières weg door:
a.  In te zetten op bestrijden van laaggeletterdheid en hulp aan nieuwkomers om de Nederlandse taal te leren.
b.  Aandacht voor problematische schulden en armoedeval, wat een rem is om aan de slag te gaan. In 2019 voeren we het nieuwe beleidskader uit, dat begin 2019 in de raad komt. We vragen extra aandacht voor ondernemers en ouderen met schulden.
c.  Deeltijd werken vanuit een bijstandsuitkering te laten lonen. Dit is altijd tijdelijk en gericht op snel een betaalde fulltime baan vinden. Daarnaast regelen we - zo nodig - vervoer naar het werk. Dit staat in de Businesscase Aan de Slag.
d. Door een beter beeld te krijgen van de zogenaamde hardnekkige doelgroep en daardoor met concrete maatregelen te komen.

Maatwerk is en blijft uitgangspunt, gericht op vinden van werk. We zetten nog meer in op de groep Bredanaars die graag een baan wil.
Om het aantal mensen dat in armoede leeft terug te dringen zetten we maatregelen in, gericht op bestrijden van die armoede en geven we meer aandacht aan vroeg signalering. Met digitale processen proberen we om armoede-middelen bij de burgers te krijgen (zoals Bredapas, Bijzondere Bijstand, Schoolstarterspakket et cetera). We willen meer mensen eerder bereiken met het aanbod, om te voorkomen dat financiële problemen onnodig groot worden.

We gaan nog meer investeren om schulden te voorkomen en huisuitzettingen tegen te gaan. In 2018 was het programma Samen uit de Schulden succesvol en hebben we de samenwerking met partijen in de stad verstevigd. Hierop bouwen we in 2019 verder. We zetten extra in op ondersteunen van ondernemers met schulden.

Taal is een pijler in de Strategische Onderwijsagenda. Dat betekent dat we ook in 2019 extra investeren in gezamenlijke taalaanpak, parallel aan het landelijke impulsprogramma Tel mee met Taal, in het gezin, in zorg (innovatie) en bij werk. We doen dat voor jeugd en jongeren met de aanpak Vroeg en Voorschoolse Educatie (inclusief ouderbetrokkenheid), Schakelklassen, Eerste Opvang Anderstaligen, Internationale Schakel Klas en de aansluiting op vervolgonderwijs en/of arbeidsmarkt.

Voor werkzoekende en werkende volwassenen zijn er trajecten Taal op de werkvloer. Daar ligt de nadruk niet alleen op nieuwkomers maar ook op mensen met Nederlands als tweede taal. Er komt steeds meer aandacht voor de verborgen groep met Nederlands als eerste taal, een gezamenlijke aanpak van de maatschappelijke organisaties, bibliotheek en Regionaal Opleidingen Centrum.

Breda is contactgemeente voor de regionale uitvoering van de Wet Educatie en Beroepsonderwijs in 2019. Er komt een vervolg op de gezamenlijke aanpak in de Taalhuizen in Breda en de regio.

Beheersmaatregelen
Armoede

  • Op te lossen tekort: € 540.000   
  • Maatregelen: € 540.000   
  • Saldo: € 0

Er worden diverse maatregelen getroffen op met zekerheid voor het knelpunt 2019 op te lossen, dit betreft:

  • Door onderuitnutting voorgaande jaren kan € 470.000,- minder naar de thematafel. Hiermee lossen we zonder consequenties een deel van de taakstelling in.
  • Invoeren van een eenduidige aanpak waarbij een uniform drempelbedrag voor bijzondere bijstand wordt geïntroduceerd. Opbrengst invoering  ligt tussen € 190.000 en  € 500.000 afhankelijk van de hoogte van eigen bijdrage. Deze moet bestuurlijk nog vastgesteld worden en zal worden opgenomen in beleidskader Armoede dat in Q1 naar de raad gaat.
  • Aanpassen Individuele inkomenstoeslag.  Momenteel is dat € 250 voor alleenstaanden, € 350 voor samenwonenden/gehuwden (in 2017 2.150 huishoudens). Landelijk zijn er grote verschillen in deze bedragen, de hoogte kan door gemeente zelf vastgesteld worden. Afhankelijk van de hoogte van de verlaging is een besparing op uitgave bijzondere bijstand te verwachten tussen € 100.000 en € 200.000. Uitgangspunt bij de aanpassing is:  Werken moet lonen. De exacte hoogte moet nog bestuurlijk vastgesteld worden en zal worden opgenomen in beleidskader Armoede dat in Q1 naar de raad gaat.

Sociale Werkvoorziening

  • Op te lossen tekort: € 2.380.000
  • Maatregelen: € 2.380.000
  • Saldo: € 0   

De ambitie om geen tekorten meer te hebben op de Sociale Werkvoorziening in 2020 is geen eenvoudige opgave. Mogelijkheden om het tekort in te lopen kunnen worden gezocht in onder andere minder overhead (invoegen binnen reguliere bedrijfsvoering Gemeente Breda), efficiëntere begeleiding en andere tarieven voor detachering. Hiervoor is nog verder onderzoek nodig. In het 1e kwartaal 2019 komt het college met een concreet voorstel.

Wet Buig

  • Op te lossen tekort: € 1.610.000
  • Maatregele: € 1.610.000   
  • Saldo: € 0

Er is een totaalpakket van drie maatregelen die een daling van het klantenbestand met circa 500 in 2019 realiseren. Deze maatregelen betreffen:

  1. Mainstream naar Werk
    Dagelijkse resultaatgerichte sturing op de mainstream naar Werk. Hieruit dienen er per jaar via het Werkgevers Service Punt (WSP) minimaal 900 uitkeringsgerechtigden merendeels geheel uit de bijstand te stromen en een gedeelte van deze 900 uitkeringsgerechtigden dient inkomsten te vergaren uit deeltijdarbeid.
  2. Business Case ‘Aan de slag in Breda’  
    Verschillende Projecten gerelateerd aan Werk (hoofdzakelijk met contractpartners) worden ingezet om de onder 1 genoemde ambitie zeker te stellen in de vorm van een veiligheidsklep en ‘buitenboordmotor’. Gelet op de macro economische situatie en daaraan verbonden mogelijkheden op de arbeidsmarkt liggen hier juist voor 2019 volop kansen. In totaal worden met deze projecten  plaatsingen buiten bijstand gerealiseerd met een duurzaam karakter (minimaal geen recht op bijstand voor een periode van negen maanden). De uitwerking hiervan inclusief een kosten baten analyse is beschreven in deze Business Case. In het 2e kwartaal van 2018 zijn met alle contractpartners gesprekken gevoerd over de exacte invulling – op dit gebied – van hun bijdrage aan de ambitie van de gemeente Breda. Vanaf 1 september 2018  zijn de meeste partijen ook daadwerkelijk aan de slag. Er zit een aparte projectsturing op deze businesscase met stevige sturing op resultaat. De verwachting is dat we met deze extra maatregel circa 250 mensen extra kunnen uitplaatsen in de periode 2018-2019.
  3. Sluitende aanpak en verminderde instroom
    Door middel van voorlichting (door middel van collectieve bijeenkomsten), het nog duidelijker kijken naar het recht op uitkering, handhaving en maatregeloplegging zullen in toenemende mate alleen die mensen een uitkering gaan ontvangen die hier ook daadwerkelijk recht op hebben en naar hun vermogen de uiterste inspanning verrichten om het verblijf in de bijstand zo kort mogelijk te houden.

De in deze begroting gepresenteerde concrete beheersmaatregelen zorgen voor een sluitende begroting in 2019. Tegelijkertijd nemen we in 2019 ook nog aanvullende maatregelen waarmee we tot een volledig sluitend meerjarenperspectief komen. Uitdaging is om onze uitgaven dusdanig te beheersen dat wij komende wijzigingen in de rijksgelden kunnen opvangen. Dat betekent flexibiliseren en monitoren. Waarschijnlijk gaan deze aanvullende maatregelen ook de mate waarin wij het verschil betekenen voor onze cliënten veranderen. We staan voor scherpe keuzen en lopen daar niet voor weg. Het najaar van 2018 gebruiken wij om deze maatregelen uit te werken. Wij zullen onze voornemens in de voorjaarsnota 2019 aan u en de stad presenteren. Het financieel nog op te lossen tekort vanaf 2020 bedraagt voor armoede € 260.000, voor SW €2.120.000 en voor Wet Buig € 790.000.

Voortijdig schoolverlaters
Het percentage van het totaal aantal leerlingen (12-23 jaar) dat zonder startkwalificatie het onderwijs verlaat

www.waarstaatjegemeente.nl

Meeteenheid: %

Realisatie 2015

Realisatie 2016

Realisatie 2017

Streefwaarde 2018

Streefwaarde 2019

Het percentage van het totaal aantal leerlingen (12-23 jaar) dat zonder startkwalificatie het onderwijs verlaat

2,1

2,0

2,1

1,7-1,9

1,7

We verwachten een daling te realiseren vanwege de eind 2017 gestarte aanpak  "Het Thuiszitterspact" waarin met en voor schoolverlaters versneld een oplossing wordt gezocht naar arbeid dan wel onderwijs.

Bijstandsuitkering
Aantal personen met een bijstandstuitkering per 1.000 inwoners 18 jr eo

www.waarstaatjegemeente.nl

Meeteenheid: %

Realisatie 2015

Realisatie 2016

Realisatie 2017

Streefwaarde 2018

Streefwaarde 2019

Aantal personen met een bijstandstuitkering per 1.000 inwoners 18 jr eo

40,4

42,2

43,7

zie opmerking

Dit is een landelijk verplichte indicator, waar de Gemeente Breda niet op stuurt. Daarom is er geen streefwaarde bepaald.

Laaggeletterdheid
Percentage laaggeletterden (in de leeftijd 16-65)

Onderzoeksrapport "Regionale spreiding van geletterdheid in Nederland

Meeteenheid: %

Realisatie 2015

Realisatie 2016

Realisatie 2017

Streefwaarde 2018

Streefwaarde 2019

Percentage laaggeletterden (in de leeftijd 16-65)

14,5

9,5

10 tot 12

8 tot 11%

Het streven is om op hetzelfde niveau te blijven. Vermindering is nog niet haalbaar. Laaggeletterdheid bij ouderen krijgen we wel steeds beter in beeld. Verder zien we nieuwkomers die het taalniveau nog niet altijd halen.